Podchorąży - to tytuł wojskowy kandydata na oficera zawodowego lub rezerwy (tradycyjnie tytuł ten jest
używany
także w innych służbach mundurowych, np. w straży pożarnej). Tytuł wywodzi się z XVIII wieku, kiedy stopień
chorążego był pierwszym stopniem oficerskim. Kandydat na oficera posiada stopień wojskowy szeregowego albo
podoficera, zaś tytuł podchorążego jest używany wraz ze stopniem wojskowym - bezpośrednio po stopniu
(np. kapral podchorąży). Zgodnie z przepisami mundurowymi Wojska Polskiego podchorążowie noszą pagony
dodatkowo obszyte sznureczkiem białym albo biało-czerwonym (jest to tradycja z lat przedwojennych).
Sznureczek biało-czerwony oznaczał studenta-słuchacza studium wojskowego, potem słuchacza szkół oficerów rezerwy,
jeszcze później szkół podchorążych rezerwy, natomiast biały - słuchaczy zawodowych akademii wojskowych i szkół
oficerskich. Ponadto na pagonach podchorąży nosi okrągłą oznakę ze skrótem nazwy szkoły, np. WAM, WAT, SGSP
(Szkoła Główna Służby Pożarniczej), WSO (wyższa szkoła oficerska), SOR (Szkoła Oficerów Rezerwy), SPR
(Szkoła Podchorążych Rezerwy), a na rękawach paski z lamówki, których liczba i szerokość zależne są od roku
studiów (na I roku studiów - jeden szeroki pasek; na II roku - jeden szeroki i naszyty nad nim jeden wąski
pasek, na III roku - jeden szeroki i naszyte nad nim dwa wąskie paski; na IV roku - jeden szeroki i naszyte
nad nim trzy wąskie paski; na V roku - dwa szerokie paski; w czasach, kiedy istniała Wojskowa Akademia Medyczna
z sześcioletnimi studiami, podchorążowie VI rocznika nosili trzy szerokie paski na rękawach).
Studia w wyższej szkole oficerskiej lub w akademii wojskowej zakończone są ceremonią promocji na pierwszy
stopień oficerski (zwykle podporucznika, przed II wojną światową wyjątkowo prymusi byli promowani na stopień porucznika,
a w pierwszych promocjach WAT - nawet na stopień kapitana).
W przypadku Szkoły Głównej Służby Pożarniczej absolwenci po promocji otrzymują tytuł młodszego kapitana pożarnictwa.
Podchorążowie w Polsce obchodzą swoje święto 29 listopada, na pamiątkę Nocy Listopadowej
Kadet to tytuł słuchacza szkoły chorążych (wojskowej i niektórych innych służb mundurowych) przed jej
ukończeniem.
Zgodnie z przepisami ubiorczymi Wojska Polskiego kadeci mieli pagony obszyte dodatkowo białą lamówką. Ponadto na
pagonach nosili okrągłą metalową odznakę ze skrótem "SCh" (Szkoła Chorążych). Na rękawach mundurów wyjściowych mieli
naszyte kątowo załamane paski (krokiewki), których liczba oznaczała rok nauki.
W Wojsku Polskim obecnie nie szkoli się kandydatów na chorążych. Samodzielny korpus chorążych został wchłonięty przez
korpus podoficerski, a ilość stopni (etatowych) została ograniczona do czterech (młodszy chorąży, chorąży, starszy
chorąży i starszy chorąży sztabowy).
Również określenie uczniów szkół wojskowych dla małoletnich, zapewniających najczęściej oprócz podstawowego wyszkolenia
militarnego, wykształcenie ogólne, najczęściej na poziomie szkoły średniej. W Polsce szkoły takie funkcjonowały od XVIII
w., w okresie międzywojennym i w PRLu pod nazwą korpusów kadetów.
Elew (fr. éleve) to tytuł nadawany żołnierzom pełniącym służbę kandydacką i kształcącym się w szkołach wojskowych
na podoficerów.
Naramiennik (potocznie także pagon, dawniej epolet, galon) element odzieży (zwłaszcza mundurów), który stanowi
pasek materiału wszyty z jednej strony między górny koniec rękawa kurtki mundurowej a samą kurtkę, a drugim końcem
przypinany, najczęściej guzikiem, w pobliżu kołnierza, tak że nakrywa ramię wzdłuż obojczyka osoby ubranej w tę kurtkę.
Naramienniki stanowią element umundurowania, na których są umieszczane różnego rodzaju naszywki (paski, gwiazdki,
wężyki, prostokąty - tzw. belki, krokiewki, diamenty, gwiazdki) odróżniające żołnierzy (także policjantów, strażaków,
harcerzy itp.) różnych stopni bądź funkcji.
Naramienniki po raz pierwszy zastosowano w pierwszej połowie XVII w. we Francji jako kokardy, tzw. węzły noszone na ramieniu.
W Polsce wprowadzono je w XVIII w. pod nazwą szlufy. Od 1755 wykonywane z taśmy srebrnej lub złotej z frędzlą.
Od 1789, po dodaniu poprzecznych belek oraz gwiazdek naszytych na taśmie, stanowiły jednocześnie oznakę stopni
wojskowych. W okresie Księstwa Warszawskiego nazywano je epoletami. Także armiach dziewiętnastowiecznych ten element
umundurowania (zwany nadal epoletem lub galonem) bywał, zwłaszcza u oficerów, ozdobny, suto obszyty frędzlami.
Do dziś moda ta utrzymała się praktycznie wyłącznie w strojach paradnych arystokracji w krajach, w których
zachowała się monarchia.
pagon podchorążego
przedwojenna odznaka szkoły podchorążych
Dzień Podchorążego - święto obchodzone w Wojsku Polskim w dniu 29 listopada. Święto ustanowiono na
pamiątkę wydarzeń które rozegrały się 29 listopada 1830 roku, kiedy to podchorążowie Szkoły Podchorążych Piechoty
w Warszawie rozpoczęli akcję powstańczą atakiem na Belweder - siedzibę rosyjskiego dowódcy armii polskiej Wielkiego
Księcia Konstantego, inicjując tym samym wybuch powstania listopadowego. Inicjatorem Nocy Listopadowej był
podporucznik Piotr Wysocki.
Obecnie Dzień Podchorążego szczególnie uroczyście obchodzony jest w wyższych uczelniach wojskowych
Z tej okazji co roku organizowane są m. in. Bale
Podchorążych, inscenizacje nocy listopadowej oraz pełnienie honorowej służby wewnętrznej i wart które współcześni
podchorążowie pełnią w historycznych mundurach z 1830 roku.